جمع‌آوری گازهای مشعل؛ پروژه ملی برای نجات انرژی و محیط زیست
جمع‌آوری گازهای مشعل در ایران یکی از مهم‌ترین برنامه‌های زیست‌محیطی و اقتصادی وزارت نفت در سال‌های اخیر است که با سرعت بیشتری در حال اجراست. بر اساس اعلام وزارت نفت، تا پایان سال ۱۴۰۶ حدود ۹۰ درصد گازهای مشعل در میادین نفتی کشور جمع‌آوری خواهد شد؛ اقدامی که موجب صرفه‌جویی روزانه بیش از ۳۰ هزار بشکه معادل نفت خام و کاهش چشمگیر آلاینده‌های کربنی خواهد شد.
این طرح در ادامه سیاست کلان دولت برای کاهش هدررفت انرژی و استفاده بهینه از منابع گازی کشور است. بر پایه گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شانا، فازهای جدید پروژه جمع‌آوری گازهای مشعل با دستور مستقیم ریاست‌جمهوری و حمایت وزارت نفت آغاز شده است.
امضای قراردادهای جدید جمع‌آوری گازهای مشعل
در روزهای اخیر، ۱۲ قرارداد جدید برای جمع‌آوری گازهای مشعل در میادین نفتی جنوب و غرب کشور به امضا رسید. این قراردادها بین شرکت ملی نفت ایران و مجموعه‌ای از شرکت‌های پیمانکار داخلی از جمله شرکت نفت و گاز اروندان، شرکت نفت مناطق مرکزی و چند شرکت دانش‌بنیان داخلی منعقد شده است.
بر اساس اعلام رسمی، ارزش کل این قراردادها بیش از ۲ میلیارد دلار برآورد می‌شود و هدف آن کاهش سوزاندن روزانه میلیون‌ها مترمکعب گاز همراه نفت در میدان‌های نفتی غرب کارون، اهواز و گچساران است.
با اجرای این پروژه‌ها، گازهای همراه به جای سوزانده شدن در مشعل‌ها، به واحدهای فرآیندی منتقل و در تولید گاز شیرین، خوراک پتروشیمی‌ها و صادرات گاز فشرده (CNG) استفاده می‌شوند.
تقدیر ریاست‌جمهوری از عملکرد وزارت نفت
رئیس‌جمهوری با اشاره به شتاب قابل توجه در پروژه جمع‌آوری گازهای مشعل در ایران، از وزارت نفت و شرکت ملی نفت به‌دلیل سرعت عمل و استفاده از توان داخلی تقدیر کرد.
به گفته وی، این اقدام نه تنها به کاهش آلودگی و حفظ محیط زیست منجر می‌شود، بلکه منافع اقتصادی بزرگی برای کشور دارد. رئیس‌جمهور تأکید کرد:
«جمع‌آوری گازهای مشعل یکی از اولویت‌های اصلی دولت در مسیر اقتصاد سبز است و نتیجه آن افزایش بهره‌وری انرژی و کاهش واردات سوخت مایع در نیروگاه‌ها خواهد بود.»
اثرات اقتصادی پروژه جمع‌آوری گازهای مشعل
با اجرای کامل این طرح تا پایان سال ۱۴۰۶، بیش از ۱ میلیارد دلار صرفه‌جویی سالانه در بخش سوخت کشور ایجاد می‌شود.
علاوه بر آن، گازهای بازیابی‌شده می‌توانند خوراک مورد نیاز صنایع پایین‌دستی را تأمین کرده و موجب رونق صنایع پتروشیمی و افزایش صادرات فرآورده‌های گازی شوند.
کارشناسان انرژی معتقدند که جمع‌آوری گازهای مشعل یکی از موثرترین روش‌های دستیابی به اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای (Net Zero) در ایران است.
همچنین این طرح می‌تواند جایگاه ایران را در مذاکرات بین‌المللی محیط زیست و توافق پاریس بهبود بخشد.
چالش‌ها و راهکارها در مسیر تحقق هدف ۹۰ درصدی
گرچه پیشرفت پروژه‌های جمع‌آوری گازهای مشعل چشمگیر بوده، اما چالش‌هایی نیز وجود دارد.
مهم‌ترین آن‌ها، کمبود تجهیزات فنی مدرن، محدودیت‌های مالی و زمان‌بر بودن ساخت ایستگاه‌های فشرده‌سازی گاز (Gas Compression Stations) است.
با این حال، وزارت نفت با تکیه بر شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی و حمایت صندوق توسعه ملی، مسیر تأمین مالی و فنی پروژه را تسهیل کرده است.
همچنین همکاری شرکت‌های داخلی با مجموعه‌هایی مانند شرکت نفت و گاز اروندان (AOGC) و شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب (NISOC) باعث تسریع در اجرای طرح‌ها شده است.
نگاه زیست‌محیطی به پروژه جمع‌آوری گازهای مشعل
اجرای پروژه جمع‌آوری گازهای مشعل در ایران نقش مهمی در کاهش انتشار دی‌اکسیدکربن، متان و سایر آلاینده‌های گلخانه‌ای دارد.
بر اساس داده‌های وزارت نفت، سوزاندن گازهای همراه در میادین نفتی روزانه بیش از ۴۵ میلیون مترمکعب گاز را از بین می‌برد و حدود ۵ میلیون تن CO₂ در سال منتشر می‌کند.
با جمع‌آوری ۹۰ درصدی این گازها، میزان انتشار آلاینده‌ها تا ۷۰ درصد کاهش خواهد یافت.
پیامدهای اجتماعی و صنعتی
اجرای این پروژه ملی باعث ایجاد هزاران شغل مستقیم در مناطق نفت‌خیز و افزایش اشتغال غیرمستقیم در صنایع وابسته می‌شود.
همچنین انتقال فناوری‌های جدید فشرده‌سازی و فرآورش گاز به شرکت‌های ایرانی، موجب رشد توان فنی کشور در زمینه مدیریت انرژی خواهد شد.
به گفته کارشناسان شانا، با بهره‌برداری کامل از این طرح‌ها، ایران به یکی از پیشروترین کشورهای منطقه در حوزه جمع‌آوری گازهای مشعل تبدیل خواهد شد.
جمع‌بندی
طرح جامع جمع‌آوری گازهای مشعل در ایران نه‌تنها پروژه‌ای زیست‌محیطی بلکه حرکتی ملی در جهت افزایش بهره‌وری، کاهش آلودگی و توسعه پایدار است.
با توجه به حمایت ریاست‌جمهوری، امضای قراردادهای جدید و استفاده از توان داخلی، پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۱۴۰۶ هدف تعیین‌شده یعنی جمع‌آوری ۹۰ درصد گازهای مشعل محقق شود و ایران در مسیر توسعه سبز و پایدار قرار گیرد.
📎 منابع خبر:
- شانا – جمع‌آوری ۹۰ درصد گازهای مشعل تا پایان سال ۱۴۰۶
- شانا – امضای قراردادهای جمع‌آوری گازهای مشعل ۱۲ میدان نفتی
- شانا – قدردانی رئیس‌جمهوری از وزارت نفت
برای آگاهی از جدیدترین خبرها اینجا کلیک کنید.
