نقشه راه انرژی برزیل بهعنوان یکی از مهمترین ابتکارات انرژی در آمریکای لاتین، با هدف کاهش تدریجی وابستگی این کشور به سوختهای فسیلی و گسترش انرژیهای پاک، بهطور رسمی در دستور کار دولت برزیل قرار گرفت. مقامات این کشور اعلام کردهاند که این نقشه راه شامل برنامهریزی بلندمدت برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر، بهینهسازی مصرف انرژی و استفاده هدفمند از درآمدهای نفت و گاز برای تأمین مالی گذار انرژی خواهد بود.
برزیل که همزمان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت در نیمکره جنوبی و از پیشگامان انرژیهای تجدیدپذیر بهشمار میرود، اکنون تلاش دارد میان این دو حوزه تعادل ایجاد کند. دولت این کشور تأکید کرده است که کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی بهمعنای توقف ناگهانی تولید نفت و گاز نیست، بلکه هدف اصلی، مدیریت هوشمندانه منابع هیدروکربنی در کنار توسعه انرژیهای پاک است.
نقشه راه انرژی برزیل چیست و چرا اهمیت دارد؟
نقشه راه انرژی برزیل در واقع یک چارچوب سیاستگذاری جامع است که مسیر توسعه انرژی این کشور را تا دهههای آینده مشخص میکند. این برنامه بر سه محور اصلی استوار است:
- کاهش تدریجی سهم سوختهای فسیلی در سبد انرژی
- افزایش سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر مانند برقآبی، باد، خورشید و زیستسوختها
- استفاده از درآمد نفت و گاز برای تأمین مالی پروژههای انتقال انرژی
اهمیت این نقشه راه از آن جهت است که برزیل یکی از معدود کشورهایی است که میتواند بدون ایجاد شوک اقتصادی، گذار انرژی را اجرا کند. منابع عظیم نفت فراساحلی (Pre-Salt) در کنار ظرفیت بالای انرژی پاک، به این کشور امکان میدهد همزمان تولیدکننده بزرگ نفت و بازیگر کلیدی انرژی سبز باشد.
نقش درآمد نفت و گاز در گذار انرژی
یکی از بخشهای کلیدی این برنامه، اختصاص بخشی از درآمد نفت و گاز به پروژههای انرژی پاک است. مقامات برزیلی اعلام کردهاند که درآمدهای حاصل از صادرات نفت و گاز میتواند بهعنوان موتور مالی توسعه انرژیهای تجدیدپذیر عمل کند؛ رویکردی که برخلاف تصور رایج، نفت و گاز را دشمن انرژی پاک نمیداند، بلکه آن را ابزاری برای تسریع گذار انرژی معرفی میکند.
تحلیلگران معتقدند این سیاست میتواند الگویی برای کشورهای تولیدکننده نفت باشد؛ کشورهایی که بهدنبال کاهش انتشار کربن هستند اما نمیخواهند مزیت اقتصادی منابع هیدروکربنی خود را از دست بدهند.
جایگاه انرژیهای تجدیدپذیر در نقشه راه انرژی برزیل
برزیل هماکنون نیز یکی از پاکترین سبدهای انرژی جهان را دارد. بیش از ۴۵ درصد انرژی مصرفی این کشور از منابع تجدیدپذیر تأمین میشود؛ رقمی که در مقایسه با میانگین جهانی بسیار بالاتر است. در نقشه راه انرژی برزیل، توسعه انرژی خورشیدی و بادی در اولویت قرار گرفته و قرار است ظرفیت این دو منبع طی سالهای آینده بهطور قابلتوجهی افزایش یابد.
همچنین زیستسوختها، بهویژه اتانول تولیدشده از نیشکر، نقش مهمی در کاهش انتشار کربن بخش حملونقل خواهند داشت. دولت برزیل قصد دارد با تقویت زیرساختهای تولید و صادرات زیستسوخت، جایگاه خود را در بازار جهانی انرژیهای پاک تثبیت کند.
پیامدهای بینالمللی این برنامه
اجرای موفق نقشه راه انرژی برزیل میتواند پیامدهای گستردهای در سطح بینالمللی داشته باشد. این کشور با قرار گرفتن در جایگاه یک تولیدکننده نفت «مسئول» از منظر زیستمحیطی، میتواند نقش پررنگتری در مذاکرات جهانی اقلیم ایفا کند. علاوه بر این، سرمایهگذاران خارجی بهدنبال پروژههایی با ریسک کمتر کربنی هستند و این برنامه میتواند جذابیت سرمایهگذاری در بخش انرژی برزیل را افزایش دهد.
از سوی دیگر، این رویکرد فشار بر سایر تولیدکنندگان نفت را نیز افزایش میدهد تا استراتژیهای مشابهی برای گذار انرژی طراحی کنند.
جمعبندی
نقشه راه انرژی برزیل نشاندهنده تغییر رویکردی هوشمندانه در سیاست انرژی این کشور است؛ رویکردی که نه بر حذف ناگهانی سوختهای فسیلی، بلکه بر مدیریت تدریجی گذار انرژی تمرکز دارد. استفاده از درآمد نفت و گاز برای توسعه انرژیهای پاک، برزیل را به یکی از نمونههای مهم تعادل میان اقتصاد انرژی و ملاحظات زیستمحیطی تبدیل کرده است.
در شرایطی که جهان بهدنبال مسیرهای عملی برای کاهش انتشار کربن است، تجربه برزیل میتواند الگویی الهامبخش برای بسیاری از کشورهای تولیدکننده نفت و گاز باشد.
منابع (جهت درج در انتهای خبر)
- Financial Times – Brazil pledges energy roadmap to cut fossil fuel reliance
- Reuters – Brazil energy transition and fossil fuel policy (related coverage)
برای آگاهی از جدیدترین خبرها اینجا کلیک کنید.
